„Sekretne życie pszczół” S. Monk Kidd [PRZEDPREMIEROWO]

Autor: Sue Monk Kidd

Tytuł: Sekretne życie pszczół

Wydawnictwo: Literackie

Liczba stron: 352

Rok pierwszego wydania: 2002

Tłumaczenie: Andrzej Szulc

Źródło: Egzemplarz recenzencki

Wyzwanie: Klucznik (Przecinek i kropka), Okładkowe love

---

Premiera już jutro, 19 marca!

W prozie Sue Monk Kidd zakochałam się po przeczytaniu „Czarnych skrzydeł” (moja recenzja tutaj). Kiedy więc się dowiedziałam, że jej poprzednia książka, „Sekretne życie pszczół”, zostanie wznowiona przez Wydawnictwo Literackie, i to w takiej samej przepięknej szacie graficznej, nie wahałam się ani chwili. Po prostu musiałam sięgnąć po tę książkę! Czy ta powieść podobała mi się tak samo jak „Czarne skrzydła”? Nie do końca – i żałuję, że nie czytałam książek Kidd według lat, w jakich zostały napisane.

Ale od początku. Czternastoletnia Lily nie ma w życiu łatwo. Jej matka nie żyje, zginęła w nieszczęśliwym wypadku, który dziewczynka pamięta jak przez mgłę. Czy było tak, jak podpowiada jej pamięć, czy wszystko sobie wymyśliła? Była tak mała, gdy to się zdarzyło… Jej ojciec to T. Ray – nie tata, tym bardziej nie tatuś, bowiem jest on tak oschły i zimny, że Lily podobne określenia za nic nie przeszły by przez gardło. Jeśli dziewczyna zrobi coś nie tak, T. Ray najpierw na nią wrzeszczy, a potem każe klęczeć na surowych ziarnach kaszy. Jest jeszcze czarnoskóra służąca, Rosaleen. Kiedy ta ostatnia wpada w kłopoty i ląduje w więzieniu, a potem w szpitalu (z powodu pobicia), Lily wpada na szalony pomysł. Po co ma siedzieć w domu z T. Rayem i czekać, aż biali rasiści zatłuką Rosaleen, jeśli może uciec hen, daleko? Pewną wskazówką, w jaką stronę się udać, jest dziwny obrazek czarnej Matki Boskiej z podpisem „Tiburon, Kar. Płd.”, który należał kiedyś do jej matki.

Lily wykrada ciemnoskórą Rosaleen i razem odbywają szaloną podróż. Los jakby sam prowadził ich do Tiburon – krok po kroku zmierzają do pasieki trzech murzyńskich sióstr: August, May i June. Mimo niechęci June, dziewczynka i kobieta zatrzymują się w ich domu, nie mówiąc, kim dokładnie są i co naprawdę sprowadziło je do tego miejsca. Lily postanawia, że odkryje tajemnicę swojej matki, a tymczasem schowa się tu przed policją i wściekłym T. Rayem. I tak następują słoneczne dni wypełnione pracą przy pszczołach. August i Zach, czarnoskóry chłopak, który marzy o tym, by zostać prawnikiem, uczą Lily wszystkiego, co powinna wiedzieć o tych zwierzętach. Lily żyje w miodowym świecie:

Żyłyśmy miodem. Łykałyśmy łyżkę rano, żeby się rozbudzić, i łyżkę wieczorem, żeby zasnąć. Używałyśmy go do każdego posiłku, żeby uspokoić umysł, nabrać sił i uchronić się przed śmiertelną chorobą. Smarowałyśmy się nim, żeby zdezynfekować skaleczenia i zapobiec pierzchnięciu warg.

Książka jest słodka jak miód, ale jest też w niej trochę dziegciu – May, jedna z trzech sióstr, cierpi na odmianę depresji, która powoduje, że mocno przeżywa wszelkie cudze nieszczęścia, o jakich słyszy, a June wyraźnie nie lubi nowych mieszkanek ich domu. Jednakże wszystko wynagradza August, która jest dla Lily jak matka – ciepła i gotowa zawsze jej wysłuchać.

W „Sekretnym życiu pszczół”, tak jak w „Czarnych skrzydłach”, autorka pisze o Ameryce lat ’60., czasie, gdy Murzyni walczyli o swoje prawa – prawa do głosu, do szacunku, do bycia człowiekiem. Rosaleen została zabrana do więzienia, podczas gdy wybierała się na wybory – kiedy zaczepili ją biali rasiści, wylała im na buty ślinę zmieszaną z tabaką:

Kiedy znalazłyśmy się na wysokości mężczyzn, Rosaleen podniosła swój wypełniony czarną śliną dzbanuszek i spokojnie wylała ją na ich buty, zataczając przy tym malutkie kręgi dłonią, zupełnie tak, jakby ćwiczyła pisanie swojego nazwiska – Rosaleen Daise.

Zach wie, że nie ma szans zostać prawnikiem, bowiem czarnoskórzy nie wykonują tak prestiżowych zawodów, jednak jest błyskotliwy i w innym, lepszym świecie, miałby szansę na pracę. Czasy są trudne, a delikatne uczucie, jakie rodzi się między nim a Lily, jest obecnie niemożliwe do spełnienia…

(…) po raz pierwszy w życiu uświadomiłam sobie, jak wielką wagę przywiązuje się do pigmentu w ludzkiej skórze, jak bardzo ostatnimi czasy ten pigment stał się Słońcem, a wszystkie inne sprawy planetami, wokół którego się kręcą.

Wielką siłą książek Sue Monk Kidd jest ich temat – walka o równość rasową. Pisarka w piękny sposób pokazuje, że kolor skóry nie ma znaczenia i wszyscy jesteśmy ludźmi. Jednakże widać, że „Sekretne życie pszczół” powstało przed „Czarnymi skrzydłami” – w tej książce warsztat Kidd jest uboższy, temat segregacji rasowej zaledwie liźnięty, a na pierwszy plan wysuwa się historia nastoletniej Lily i jej zmagań z rodzinnymi tajemnicami. Druga książka Kidd to arcydzieło (rzadko używam tego słowa, ale w tym momencie naprawdę się nie waham), pierwsza… to po prostu dobra powieść. Ale skoro Sue Monk Kidd tak cudnie się rozwija, z niecierpliwością czekam na kolejną jej książkę – to będzie prawdziwa bomba!

4+/6

Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu Literackiemu: