„Za ścianą” S. Waters

Autor: Sarah Waters

Tytuł: Za ścianą

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Liczba stron: 656

Rok pierwszego wydania: 2014

Tłumaczenie: Magdalena Moltzan-Małkowska

Źródło: Egzemplarz recenzencki

Wyzwanie: Czytam opasłe tomiska (656 stron), Klucznik (Coś białego, Więcej niż 500 stron)

---

Każdy z nas jest w pewnym stopniu podglądaczem, choć może nie zawsze chcemy się do tego przyznać. Słuchamy ukradkiem odgłosów życia sąsiadów, jesteśmy mimowolnymi świadkami czyichś rozmów telefonicznych (o, nie zawsze nas to cieszy), oglądamy wszelkie reality shows, czytamy plotki z życia gwiazd. Chcemy widzieć, wiedzieć, słyszeć. Co jest tak fascynującego w cudzych losach? Może inne niż nasze zachowanie, odmienny rozkład dnia i przyzwyczajenia? Tak czy inaczej, jesteśmy ciekawi.

Książka Sarah Waters „Za ścianą” pokazuje zamkniętą przestrzeń domu, którego właścicielkami są pani Wray i jej córka Frances, stara panna. Mamy początek XX w. i ciągle obowiązuje przekonanie, że niezamężna kobieta pod trzydziestkę przegrała swoje życie. Obie panie z powodu kłopotów finansowych są zmuszone odnająć część pokoi lokatorom. I tak któregoś dnia wprowadza się do nich młode małżeństwo – Lilian i Leonard Barberowie, przedstawiciele „klasy urzędniczej”. Jak można się domyślić, od tej pory nic już nie jest takie samo: w mieszkaniu gra głośna muzyka, do Barberów wpadają goście, Leonard głośno gwiżdże, a Lilian… Cóż, Lilian fascynuje Frances.

Najpierw kobieta patrzy na nią z daleka, dyskretnie. Słucha jej głosu zza ściany, podgląda ją w uchylonych drzwiach, wymienia grzeczności, gdy mijają się w korytarzu. Waters wnikliwie opisała narodziny przyjaźni, niteczka za niteczką splątywała na naszych oczach losy obu kobiet. A wszystko zaczęło się zwyczajnie, jak to w życiu: nieco sztywna początkowo rozmowa w parku, piknik na ławce, jedno, drugie zwierzenie, ukradkiem… Ot, jak to bywa między nami kobietami. Jeden uśmiech, zetknięcie się rąk, a później kilka nieopatrznych zdań Frances i… między nią a Lilian pojawiło się napięcie.

Bo i co mogło się stać, pomyślała, gdy zmierzały w stronę High Street. Co się mogło stać tutaj? Nie padła żadna deklaracja, tylko spojrzenie, uścisk palców. Między mężczyzną a kobietą byłoby inaczej. Bez niedomówień, jaśniej. Gdyby była mężczyzną, złapałaby Lilian za rękę, a ta zrozumiałaby, co to znaczy. Ona sama wiedziałaby, co to znaczy! Lilian pozwoliłaby zaprowadzić się w półmrok. Lub nie. Nadstawiłaby usta do pocałunku. Lub nie. Ale nie były mężczyzną i kobietą, tylko dwiema dziewczętami, stukały obcasami, a jedna z nich miała na sobie białą sukienkę, która w blasku księżyca lśniła jak lampion.

I na tym może by się skończyło, ale nie tylko Frances zainteresowała się Lilian, Lilian również intrygowała młoda kobieta. Więc znów – zbliżenie, muśnięcie, chwile spędzane razem, ucieczka. Strach przed nowym, przed zabronionym, przed tym, co uważane za niemoralne. I pokusa, by spróbować… Autorka opisała tę całą gamę uczuć w mistrzowski sposób. Rzadko kiedy potrafię tak dobrze wczuć się w bohatera, jego myśli i pragnienia, ale tu łapałam się na tym, że mam głowę pełną myśli i pragnień Frances.

Nie chcę powiedzieć za dużo, by nie zdradzić zbyt wiele wątków, więc na tym może poprzestanę. Sarah Waters dokonała trudnej rzeczy – napisała powieść jednocześnie delikatną i niezwykle sensualną, spokojną i pełną namiętności, oszczędną w słowach i rozbuchaną w stylu. W doskonały sposób odmalowała portret drobnomieszczańskiego społeczeństwa Londynu, które z jednej strony wciąż opłakiwało poległych bohaterów jednej wojny, a z drugiej czuło w powietrzu nadejście kolejnej. W tej atmosferze nerwowego oczekiwania na najgorsze rozluźniają się konwenanse i rośnie chęć by żyć, doświadczać, czuć wszystkimi porami ciała, kochać! A kogo kochać? Czy kobieta może kochać kobietę: namiętnie, żałośnie, boleśnie, czysto, szaleńczo, pięknie, głupio, rozsądnie? Może. I to może na wszystkie te sposoby naraz.

5/6

Za książkę dziękuję wydawnictwu Prószyński i S-ka: