Terror większości w internecie, czyli blogowi naziści atakują

Brr, zrobiło się strasznie? A może śmiesznie, dziwnie? Jeśli odpowiedzieliście twierdząco to dobrze, bo te wszystkie odczucia po trochu towarzyszyły mi podczas dyskusji Fachowcy vs amatorzy, czyli jak nowe media zmieniły krytykę literacką. Wcale nie chciało mi się jechać do Katowic, do klubu Prokultura. O 17? Po pracy, we środę? Ale wzięłam się w garść i wsiadłam do tramwaju, wybierając się na uroczą pięćdziesięciominutową wycieczkę przez trzy miasta, żeby potem nie marudzić, że u mnie, na Górnym Śląsku, to nic ciekawego się nie dzieje, tylko wszystko albo w Warszawie, w Krakowie albo nad morzem.

Fot. Olga Knapek

Kto brał udział w dyskusji? Kto prezentował dwa opozycyjne światy? Po lewej stronie zasiedli na kanapie: Kinga Kasperek, Paweł Brzeżek oraz Sławomir Krempa z portalu granice.pl. Drugą kanapę zajęli: dr hab. Anna Kałuża, prof. Dariusz Nowacki oraz Wojciech Rusinek (redaktor serwisu artPAPIER), a spotkanie prowadził prof. Krzysztof Uniłowski. Dziwna to opozycja i chyba niepotrzebna, a dziwność jej polega na tym, że po przeciwnych stronach zasiedli… profesjonaliści przedkładający papier nad internet oraz profesjonaliści, którzy dostrzegli potencjał nowych mediów. A gdzie są amatorzy? Gdzie ci blogerzy (prawdziwi tacy)? Głosu z drugiej strony zabrakło, nie wiem czemu? Gdyby mikrofon dostał choć jeden bloger, ale nie bloger po filologii polskiej, tylko taki niewykształcony literacko bloger, to uważam, że wiele by to dało dyskusji.

Do jakich wniosków doszli „akademicy” (bo ich zdanie mnie tu najbardziej interesowało)?

1. Ponoć blogerzy są zachowawczy. Boją się wyrażać niepochlebne opinie, więc wszystko chwalą, do tego mówią jednym głosem. Ja się z tym nie zgadzam, a za komentarz niech posłuży link do opinii Sylwii na temat książki Sami-Wiecie-Kogo 😉
2. „Akademicy” uważają, że blogerzy się nie znają na tym, o czym piszą i popełniają tak kardynalne błędy jak mylenie narracji i fabuły. Czy krytycy literaccy wypowiadający się w tej dyskusji czytali wyłącznie blogi prowadzone przez trzynastoletnie Kasie, które „piszą sobie o książkach i wszystko chwalą, bo dostają gratisy”? Bo, słowo daję, na żadnym porządnym blogu książkowym nie zauważyłam takich baboli. A jak gdzieś zauważę, raz czy drugi, to klik! W krzyżyk w prawym górnym rogu – i nie czytam. Bo w blogosferze jest duży wybór, po co więc pochylać się nad miernotą?
3. To źle, że blogerzy „czytają przez emocje”. Każdy czyta na poziomie podobało mi się / nie podobało mi się / fajny bohater, ale trzeba przejść na wyższy poziom interpretacji. Znów – po co czytać słabe opinie bez sensownej argumentacji? Jest cała masa blogerów, którzy potrafią świetnie i merytorycznie (choć wciąż przystępnie) uargumentować swoją opinię o książce. Chociażby Olga z Wielkiego Buka czy Malita z Co czyta Malita.
4. O tym, co mamy myśleć o literaturze mówią nam dzisiaj przede wszystkim działy PR-u wydawnictw. Cóż ja mogę dodać? Musiałabym się powtórzyć w kwestii wybierania odpowiednich blogów (bo niektórzy rzeczywiście bezmyślnie przeklejają blurby i parafrazują notki promocyjne od wydawców). Nie każdy ma kompetencje, żeby dobrze o książkach pisać. W internecie każdy może (trochę lepiej lub trochę gorzej), więc… trzeba mieć chęć i te dobre blogi znaleźć! A nie potem marudzić, że blogosfera to sam chłam…

Wniosek z tego nasuwa mi się jeden: szanowni „akademicy”, nie odrobiliście dobrze lekcji, nie przyjrzeliście się wnikliwie blogosferze. Wasza lektura była lekturą „po łebkach”, przez co zauważyliście te najsłabsze blogi, a przeoczyliście perełki. Wrzucanie wszystkich blogów książkowych do jednego wora czy porównywanie wypowiedzi o książkach z for kobiecych do wpisów na blogach to grube nieporozumienie (cytując luźno: Ja raz odwiedziłem takie forum dla kobiet, gdzie panie pisały opinie na temat przeczytanych przez siebie książek i muszę powiedzieć, że ja nie chcę żyć w takim świecie [mówienia o literaturze]).

Fot. Olga Knapek

Przykro mi, że jest jakiś podział, że jesteśmy jedni versus drudzy. Nie można by założyć, że gramy w jednej drużynie, zajmującej się promowaniem literatury i że chociaż używamy do tego innych narzędzi, nasz cel jest wspólny? Po co sobie pluć na plecy, że „blogerzy są be, bo się nie znają”, a „akademicy są be, bo piszą za długo i za trudno”? Smuciło mnie, że z obu stron wyczuwałam lekką szyderę („akademicy” sobie na nas używali, a z drugiej kanapy padły ironiczne oklaski po stwierdzeniu jednego z profesjonalistów, że „oni też też mają konta na facebooku i nawet czasem coś tam piszą”). Panuje jedno wielkie niezrozumienie i moc stereotypów tak po jednej, jak i po drugiej stronie. Wielka szkoda, bo naiwnie nastawiłam się na ciekawą i znaczącą dyskusję, a dostałam wyliczankę w stylu „wy jesteście gorsi, bo…”

Odsyłam Was jeszcze do wpisu Kingi, która brała udział w dyskusji. Jak sama stwierdziła, czuła, że „siedzi trochę okrakiem”: (…) czułam się w środę trochę jak szpieg – nie uważam się za klasyczną blogerkę książkową (ale piszę recenzje na blogu, niezgodne ze sztuką krytyki literackiej), uwielbiam uprawiać krytykę w magazynach książkowych, a co gorsza, nie widzę w tym sprzeczności (cytat za fanpagem Kingi).

Co o tym wszystkim sądzicie? Jak odbieracie książkową blogosferę?

Edit: Zajrzyjcie koniecznie do Potani, która świetnie opisała swoje wrażenia po debacie. Podpisuję się obiema rękami: Krótka rzecz o tym jak to fachowiec spotkał się z amatorem.