„Moja walka tom 1” K. O. Knausgård

Autor: Karl Ove Knausgård

Tytuł: Moja walka (#1) / Moja walka (#2) / Moja walka (#3) / Moja walka (#4) / Moja walka (#5)

Wydawnictwo: Literackie

Liczba stron: 550

Rok pierwszego wydania: 2009

Tłumaczenie: Iwona Zimnicka

Źródło: Kupiona

Wyzwanie: Czytam opasłe tomiska (550 stron)

---

Myślę, że każdy z nas ma w sobie coś z podglądacza. Lubimy podpatrywać czyjeś życie, kręcą nas przypadkowe scenki, które widzimy przez okno, strzępki słów. Chyba też dlatego chętnie sięgamy po biografie czy autobiografie, dzienniki  i pamiętniki znanych ludzi albo tych całkiem zwyczajnych, w życiu których nagle coś niezwykłego się wydarzyło. Jednak „Moja walka” Knausgårda to rzecz jeszcze innego typu.

Na studiach powiedziano mi, że każda opowieść na swój temat jest kreacją. Nie ma szans, by przekazać coś po prostu, bo zawsze jest to przefiltrowane przez nasze uczucia i doświadczenia. Knausgård podkreśla to już w podtytule książki – „powieść”. I tylko domyślać się możemy co zostało przetworzone na potrzeby książki, co przemilczane, a co dodane. Jednak skoro głównym bohaterem i narratorem jest Karl Ove, oczekujemy, że poznamy poprzez lekturę jego życie.

O czym jest „Moja walka”? Narracja kręci się wokół postaci ojca Karla Ovego, który był ważną osobą w jego życiu – choć początkowo, jako chłopak, Knausgård sobie tego nie uświadamiał. Nienawidził ojca, który był zdecydowanie „zimnym typem” i nieraz wyśmiewał się z syna, a nigdy go nie chwalił. Młodzieniec bał się go i choć starał się zdystansować do ojca, jednak zawsze dążył do tego, by ten go akceptował i podziwiał.

Czy tata naprawdę tyle dla mnie znaczył?

O tak, owszem.

Chciałem, żeby mnie zauważył.

(…)

Chciałem też pokazać, że jestem od niego lepszy. Większy. A może po prostu chciałem, żeby był ze mnie dumny? Żeby traktował mnie z szacunkiem?

Śmierć ojca wywołała falę wspomnień i refleksję nad trudnymi stosunkami rodzinnymi. Karl Ove w sposobie, w jaki snuje wspomnienia, porównywany jest do Prousta – z tym, że u niego magdalenką są przeróżne przedmioty. Po odejściu tej, mimo wszystko, najważniejszej osoby w jego życiu, jego punktu odniesienia, Knausgård odkrywa ze zdumieniem jakim smutkiem napełniła go śmierć ojca. Kojąca ból pamięć podsuwa teraz tylko te nieliczne dobre wspomnienia, a złe stara się odepchnąć jak najdalej. Jednak Karl Ove opowiada nam swoje życie i nie oszczędza nam złych, zimnych scen, przywołuje niby proste, codzienne zdarzenia, które jednak dzięki majstersztykowi jego języka jawią się jako fascynujące. Przez „Moją walkę” się po prostu płynie i choć obawiałam się, że ze względu na trudny temat książka mnie przytłoczy, czytałam ją jednak z pewną lekkością. Knausgård jest gawędziarzem. W pierwszej części przekuł na powieść swoje dziecięce lata oraz przeprowadził nas przez okres dojrzewania i buntu, część druga opowiada natomiast o porządkowaniu życia po śmierci ojca. Porządki są w głowie oraz w domu, w którym ojciec dożył swych dni mieszkając razem ze swoją matką. Końcówkę jego istnienia wypełnił alkohol, dom był zatem w opłakanym stanie, brudny i beznadziejny tak jak życie starego Knausgårda.

Pierwszy tom „Mojej walki” to rozliczenie Karla Ovego z dotychczasowym życiem, odpowiedzenie sobie na mnóstwo pytań związanych z jego stosunkiem do ojca. Ciekawa jestem jak autor dalej poprowadzi swoją powieść, bowiem czeka nas jeszcze kolejne pięć tomów tej przejmującej historii. Dziękuję Oldze za polecenie fascynującej lektury – ja na pewno sprawdzę co ma jeszcze do opowiedzenia Karl Ove Knausgård, syn swojego ojca.

5/6